Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Fenoui-de-mar
Crithmum maritimum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Sausseiroun, Bacilo.
Noms en français : Criste-marine, Fenouil marin.
Descripcioun :Lou fenoui-de-mar es uno planto poupouso coumuno que trachis sus li roucas o dins la sablo en ribo de mar. Se recounèis eisa à si fueio penado.
Usanço :Es uno planto manjadisso que gagnarié à èstre couneigudo ; lou goust ramento aquéu de la pastenargo, mai pu cousènt. Ero manjado au nostre, crus o cuecho coume de liume. Peréu es uno bono planto, vertuouso contro lou mau-de-terro (richo en vitamino C), depurativo, estimulanto, ajudo à pissa e à digeri. Bono pèr la pèu, n'en bouton dins de crèmo e proun de poutingo à l'ouro d'aro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crithmum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo :
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : NaCl
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mar
- Paret
- Sablo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Crithmum maritimum L., 1753